Nöromüsküler kontrol, duyusal girdilere karşı dinamik yapıların bilinç altı aktivitesidir. Propriosepsiyon, kinestezi, eklem pozisyon hissi, görsel ve vestibular bilgiler duyusal veriyi oluştururken, fonksiyonel motor paternler, dinamik eklem stabilitesi ve reaktif nöromüsküler kontrol motor efferent cevabı tanımlar. Motor kontrolün sağlanmasında geribildirim ve ileribildirim sistemleri birlikte çalışır ve spinal refleksler, beyin sapı ve serebral korteks olmak üzere üç düzeyde kontrol edilir. Nöromusküler antrenmanın amacı dinamik stabilitenin iyileştirilmesini sağlayan afferent ve efferent özellikleri yeniden kurmak ve düzenlemektir.
Alt ekstremite yaralanmalarına yarışma ya da rekreasyonel sportif aktiviteler sırasında sıklıkla rastlanmaktadır. Yaralanma fiziksel temas nedeniyle olabileceği gibi herhangi bir temas olmadan da meydana gelebilmektedir. Yaralanma mekanizmalarında sporcunun hızında ve yönünde ani değişim ya da dış çevrenin neden olduğu engellerin kontrolünde yetersizlik göze çarpmaktadır. Bu yaralanmaların önlenmesi ya da bir kez oluştuktan sonra rehabilitasyonu ve tekrar eden yaralanma oluşmaması için dinamik nöromüsküler sistem stabilizasyonunun sağlanması üzerinde durmaktadır.Propriosepsiyonun, koordineli kas aktivitesinin, seçici motor katılımın sağlanarak yüksek düzey bir hareketin organizasyonu için nöromüsküler yapının doğru şekilde eğitilmesi gerekmektedir. Nöromüsküler antrenman, esneklik ve mobilitenin sağlanmasını, postüral düzgünlüğün kontrolünü, gövde ve eklem stabilizasyonun sağlanmasını, propriosepsiyon ve dengenin oluşturulmasını ve optimal kuvvet ile ani hareket oluşturma ve hızlı cevap verebilmek için uygun hareket bütününü gerektirir.
Duyusal bilgi ne kadar doğru ise oluşturulan motor cevap da o kadar uygun olacaktır. Bir aktivitenin oluşmasında zamanlama, beceri ve koordinasyonun hata kabul edilemeyecek derecede hassaslığının sağlanması iyi ve tam bir duyusal girdinin geribildirim ile merkezi sinir sisteminde işlenmesi ve iyi programlanmış bir ileribildirim ile motor çıktının oluşumuna bağlıdır.
Nöromusküler süreç, basitten karmaşığa doğru bir ilerleyen motor kontrol modeliyle şöyle özetlenebilir:
1. Parametrik beceriler; hareketin kuvvet, hız, uzunluk ve enduransının ayarlanması
2. Sinerjistik beceriler; ko-kontraksiyon ve respirokal aktivasyonlar
3. Karmaşık Beceriler; denge, koordinasyon, geçiş süresi ve motor gevşeme
4.Yetenekler
Nöromüsküler refleks yollarda oluşabilecek herhangi bir hasar koruyucu mekanizma olan motor kontrol sisteme zarar verir. Azalmış duysal geribildirim refleks stabilizasyonu bozabilir.
Bu beklenmeyen bir kuvvet ya da travma ile karşılaşıldığında motor cevabın gecikmesine (kasların ateşleme zamanındaki gecikme, gevşeme zamanındaki değişiklik, uzamış reaksiyon zamanı), dinamik eklem stabilitesi, postüral kontrol ve hareket paternlerinde bozulmalara ve yaralanmaya neden olabilir.
Doğru bir egzersiz reçetesi, fonksiyonel düşünme sistemi içerisinde, doğru proprioseptif girdi, proksimal refleks stabilite, postür ve kas dengesi, hareket paternleri, solunum, sistemlere ilerleyici yükleme ve hastaya özel kişisel amaçları içermelidir.Bu amaçlar çerçevesinde, ilerleyici yüklemeye izin veren, doğru çeşitlilik ile planlanan, ilerleyici olarak düzenlenmiş, rehabilitasyonun fonksiyonel fazlarını içeren, hastaya özel seçilmiş ve hasta egzersizine gerekli önem verilmiş programların yapılandırılarak rehabilitasyon sürecini yönetmek son derece önemlidir. Bu amaca ulaşmak için hedefler doğrultusunda eklem ve kas reseptörleri hiperstimule edilmeli, merkezi sinir sisteminin ilgili seviyelerinden maksimum afferent deşarj oluşması sağlanarak gecikmiş afferent yollar yeniden eğitilmelidir. Yaralanmanın önlenmesinde bilinçaltı reaksiyon ve kontraksiyon hızının kuvvetten daha önemli olduğu unutulmamalıdır.
Nöromüsküler kontrolün sağlanmasında farklı antrenman protokolleri ve egzersiz çeşitleri kullanılmaktadır. Öncelikle etkili hareket ve motor becerilerin gerçekleştirilmesi için mobilite ve stabilite dengesi sağlanmalıdır. Bunun için egzersiz programlarında öncelikle yumuşak doku mobilitesi ve esneklik sağlanmalı ve her programın içine entegre edilmelidir. Bunu fonksiyonel stabilite takip eder. Fonksiyonel stabilite içinde postür ve postural kontrol, lokal eklem stabilizasyonu, genel eklem stabilizasyonu, gövde stabilizasyonu ve denge eğitimleri yer alır.Bunun dışında proprioseptifnöromüskülerfasilitasyon (PNF) teknikleri de rehabilitasyon için sıklıkla kullanılan bir nöromüsküler kontrol egzersiz tekniğidir. Rehabilitasyonun ilerleyen evrelerinde kullanılan plyometrik antrenman, reaktif nöromüsküler antrenman, teknik antrenman ve çok yönlü antrenman da bu başlık altında kullanılan egzersizlerdir.
Dolar27,5700
Bist8.333