Cinsellik, cinsel bozukluklar ve cinsel terapi
Cinsellik hem cinslerin ayrışmasını hem de cinsel üreme amaçlı cinslerin birbirlerini tamamlamalarını ifade eder. Erkek ve dişi olarak iki cinsiyet tanımlanır ve üremek için birbirlerini tamamlarlar. Cinsellikte üreme ön plana çıkmakla birlikte haz eşlik etmektedir. Günümüzde insan cinselliği kadın ve erkek içinhaz odaklı olup yaşam boyu devam etmektedir. Özellikle doğum kontrol yöntemleri kadının üreme beklentisi olmadan haz merkezli cinsellik yaşamasına imkân vermektedir. İnsan cinselliğinin işlevselliği biyolojik, kişisel, ilişkisel, sosyal olmak üzere birbirleriyle koordineli işleyen dört boyut içerir.
Farklı nedenlerden dolayı biyolojik cinsel yapı ve işlevlerinde bozulmalar olabilir. Örneğin cinsel yolla bulaşan hastalıklar, rahim kanseri, diyabet biyolojik cinsel yapı işleyişi bozabilir. Psikoseksüel nedenlere bağlı olarak cinsel işlev bozuklukları olabilir. Erkek ve kadınlarda istek eksikliği, disparoni (ağrılı cinsel ilişki), parafililer (röntgencilik, teşhircilik, fetişzm vb.) görülür. Erkeklerde erken veya geç boşalma, ereksiyon bozukluğu ve kadınlarda vajinusmus, anorgazmi başlıca bozukluklardır.
Cinsel sorun veya bozukluklar etiyolojilerine göre cinsel terapi çerçevesinde medikal, seksolojik, psikolojik yaklaşımlarla veya kombine bir yaklaşımla ele alınırlar.
Cinsel terapi, terapi alt alanı olarak cinsel sorunları değerlendirme, tanılama ve tedavi etme yöntem ve tekniklerini içerir. Cinsel terapi süreci ekollere göre değişiklik göstermekle beraber ortak konulara sahiptirler. İlk görüşme danışanın cinsel öyküsü, terapiden beklentileri, sorunu tanımlama veya tanı koyma gibi konuları işler. Cinsel terapilerde cinsellikle ilgili bilgi aktarma yanicinsel eğitim önemlidir. Birçok sorun cinsel bilgi eksikliğinden veya yanlış cinsel bilgiden kaynaklanmaktadır. Seanslarda danışanla veya çiftle vücudu ve nefesi rahatlatma, doğru cinsel pozisyon alma gibi egzersizler yapılır. Bunlarla ilgili evde yalnız veya çift olarak yapılacak ödevler verilir. Terapinin sonunda danışan gerekli cinsel bilgi ve davranışı öğrenir ve kendi cinsel yaşantısına entegre eder. Cinselliğinde farklı durumlara ve yaş dönemlerine göre olası değişimlerle baş etmeyi öğrenir.
Bütün cinsel sorunlarda danışanın yaşadığı sorunu doğru ifade etmesi ve doğru bilgi alması temeldir.
Yrd. Doç. Dr. Ertuğrul Taş, Klinik Psikolog-Cinsel Terapist
