Diyelim ki, Samsun’a geldiniz ve sosyal medyada bunu göstermek istiyorsunuz. Hangi mekânda fotoğraf çektirmeniz gerekir sorusuna verilecek birinci cevap Onur Anıtı olur. Tabii, Onur Anıtı denince Samsunlular da dahil pek çok kişi neresi olduğunu anlayamayabilir. Çünkü anıtın resmi adı Onur Anıtı olsa bile halktaki karşılığı Atatürk Heykeli’dir.
Sadece Samsun’da değil, ülkemizde pek çok Atatürk Heykeli varsa da, belki de bunların en muhteşemi ve en güzeli Samsun’un simgesi olan o muhteşem heykeldir.
Şaha kalkmış atının üzerinde bir Türk lideri olarak yer alan Mustafa Kemal Paşa’yı resmeden Atatürk Heykeli’ni arkanıza alıp çekineceğiniz bir fotoğraf Samsun’da olduğunuzun da en büyük sembolü olacaktır.
Söz konusu heykel, sadece Samsun’un değil, mesela OMÜ’nün, meselaTicaret Odası’nın ve elbette Samsunspor’un da sembolüdür ve kırmızı beyaz renklerle bezenmiş bu armadan dolayı, Samsunspor armasında Atatürk’ü taşıyan tek futbol kulübüdür.
Peki, nedir bu heykelin hikâyesi derseniz? Buyurun…
Heykel Atatürk’ün sağlığında yapılan nadir heykellerden birisidir. İlki İstanbul’da, Sarayburnu’nda olan heykeldir. Malumunuz, Samsun Milli Mücadele’nin ateşinin yakıldığı şehirdir. Atatürk, ilk defa 19 Mayıs 1919 günü geldiği Samsun’a sonrasında 1924, 1928 ve 1930 yıllarında üç kere daha gelmiştir. Son gelişinin ardından, şehirde hem 19 Mayıs’a hem de Gazi’ye yakışır bir heykel yaptırma fikri ortaya atılır. Bunun için Samsun halkı bir bağış kampanyası düzenler. O zamanın parasıyla 20.000 lira kaidesi, 80.000 lira da heykel için olmak üzere 100.000 liraya yakın bir para toplanır. Bu heykel, Samsunluların halaskâr Gazi’ye bir armağanı olacaktır.
Bu bronz heykel için Avusturya Almanı, ünlü heykeltıraş Heinrich Krippel ile anlaşılır. Krippel bu heykeli Viyana’daki atölyesinde hazırlar. 15 Ekim 1931 günü bir Alman Vapuru ile parçalar halinde Samsun’a getirilir. Kaide kısmı zaten yerinde yapılmıştır. 15 Ocak 1932 günü ise öğleden sonra büyük bir kalabalığın katılımıyla küşat merasimi yapılır. Kaidesiz yüksekliği 4.75 metre olan heykel, kaideye yerleştirildiğinde 8.85 metreyi bulmuştur.
Krippel, Türkiye’de başka heykeller de yapmıştır lakin hiç kuşku yok ki onun başyapıtı ve en ünlü eseri Samsun Onur Anıtı’dır. Bugün parka alanında bulunan küçücük yola Heinrich Krippel Sokağı adı verilmiştir.
Evet, heykel şehrin simgesidir. Hemen her Samsunlunun orada bir hatırası vardır. Önünden geçmişliği bulunur. Resmi törenler halen orada yapılır. Bugün yaşı kırkı bulanlar ve üzerinde olanlar için çok farklı hatıraları vardır. Önünde çekindikleri siyah-beyaz fotoğraflar aile albümlerinde yer edinmeyi sürdürür. Misafirleri ile de fotoğraf çekinmişlerdir. Bugün halen varlıklarını sürdüren seyyar fotoğrafçılar pek çok Samsunluyu kadraja sığdırmış ve deklanşöre basmışlardır. Tabii günümüzde artık insanlar kendi telefonlarıyla fotoğraf çekinmeyi tercih ediyorlar.
Eski Samsun’da bu kadar fazla çocuk parkı yokken, heykelin civarındaki park çocuklar için büyük bir eğlence yeri idi. Bugün için sıradan bir park gibi görünse de o zamanlar ortasındaki havuzu ve köşedeki su fışkırtan çeşmeleriyle bambaşka bir alem gibiydi.
Atatürk Heykeli’nin konumunun çok iyi olduğunu da söylemek lazım. Şehrin tam ortasında, yürüme mesafesinde… Üstelik yanı başında bulunan eski Hükümet Konağı da oraya ayrı bir hava katmakta.
Mayasında Samsun halkının parası, emeği ve sevgisi bulunan heykel, ruhuna üflenen şeyleri bugün de yaşatıyor ve Samsunlu olmanın gururunu, Atatürk’ün Milli Mücadelesinin ve 19 Mayıs’ın ilk katılımcıları olmanın şerefini üzerinde taşıyor.
