Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi'nin verilerine göre yılın ilk 9 ayında karşılıksız çek oranı Türkiye’de yüzde 33.4, Samsun'da ise yüzde 52.8 arttı. Samsun’da icra dairelerinin koridorları satılık gayrimenkul ilanlarıyla dolarken, 450 bine yakın icralık dosyanın bulunduğu öğrenildi.
Yani her 3 Samsunludan birisi icralık. Samsun’da Ocak-Eylül döneminde toplam 140 milyon 46 bin TL tutarında çeke karşılıksız işlemi yapılırken, bu yılın ilk 9 ayında 214 milyon 56 bin TL tutarında çeke karşılıksız işlemi yapıldı.
Rakamlar çarpıcı. Bu rakamlara bakıldığında Samsun ekonomisinin ne kadar zor bir durumun içinde olduğu anlaşılıyor.
Samsun’da artık küçük esnafın ayakta kalma şansı hiç kalmadı. Şehre yapılan 5. AVM kısa bir zaman sonra hayata geçecek.
Çiftlik Caddesi zaten bitik durumda. İster araç trafiğine açın ister kapalı kalsın hiçbir faydası olmayacak. AVM’lerin sunduğu rahatlığı kimse Çiftlik Caddesi’nin araç parkı mümkün olmayan dar sokaklarına tercih etmeyecek. Gazi Caddesi yıllar önce öldürüldü. Hatırlarsınız bir dönem iki ayda bir ya kaldırım çalışması yada yol çalışması vardı bu caddede. Esnaflar birer ikişer bu caddeyi terk edince Samsun halkının ayağı da kesildi. Bir tek Mecidiye ve Fatih Sultan Mehmet kaldı. Eminim buradaki esnafa da bir dokunsak bin ah işitiriz.
Zaten artık AVM’ye de gerek yok. Esnafa Kara Cuma (Black Friday) yetiyor. Geçtiğimiz günlerde bir işim düştüğü için PTT kargo dağıtım bölümüne gittim. Ağzım açık kaldı. Koca alan kolilerle yerden tavana kadar doluydu.
Çalışanlar kolilerin arasında kaybolmuş vaziyette. Çamaşır makinesinden, araba lastiğine kadar her şey adeta dağlar oluşturmuş. Sebebi internet alışveriş sitelerinin başlattığı Cuma kampanyaları. İlk Kara Cuma adı ile çıktı. Müslüman bir ülkede bu isim tepki görünce şimdilerde adı 'Süper Cuma', 'Şahane Cuma', 'Muhteşem Cuma', 'Bereketli Cuma' ve 'Efsane Cuma' yapıldı. Müslüman ahali de bu isimleri çok beğendi. Öyle ya hem ürünler İki lira daha ucuz hem de Bereketli Cuma.
Sadece PTT’nin durumu değil bu. Samsun’daki tüm kargo firmaları kendini kaybetmişçesine alış veriş yapanların ürünlerini yetiştirmek için insanüstü bir çabanın içinde.
İtiraf edeyim ki ben de internet alışverişinin kolaylığına karşı koyamıyorum. Teknolojinin gelişmesi tüm hayatımızı değiştirdi. İletişimden alışkanlıklarımıza kadar her şeyi etkiledi. Ebetteki alış veriş kültürümüzün değişmesi en başta istenendi. Bu sistemin çarkları öyle güzel işliyor ki. Mesela önce cep telefonu peşine sosyal medya ağları.
Arkadaşlarımızın sosyal medya paylaşımlarına bakalım derken bin bir çeşit reklam önümüze geliyor. Birine aldanmazsak diğeri cezbediyor.
Çoğumuzun kredi kartı cep telefonundan alışveriş için tanımlı. Yani tek bir parmak hareketi ile alıveriyoruz istediğimizi. Hem de iki lira ucuza.
Bu sıkıntı marketlerin çıkması ile bakkalların ölmesine benziyor. Önce bakkallık mesleği bitti. Şimdi sıra tüm küçük esnaflarda. Çağa ayak uyduramayıp AVM içerisinde yer almayan yada dijital satış platformlarında bulunmayan herkesin sonu aynı olacak.
Son tahlilde ufak esnaf artık çarklarını döndüremiyor ve icralık durumda. Samsun’da zaten iş imkanının olmayışı ile birlikte genç nüfus ya esnaflığı tercih ediyordu yada Samsun’dan göç ediyordu. Şimdi tek seçenek göç kalıyor. Küçük esnafın yanında çalışan bir iki kişi daha işsiz kalacak.
Bu kadar üretimden yoksun tüketim şehrine dönüşen Samsun’da her gördüğü ürünü tek bir parmak hareketi ile satın alan ahalinin de elbette işin sonunda icralık olacağını söylemeye gerek yok. Kredi kartları böyle böyle şişip patlıyor.
Türkiye'de bu yıl 29 Kasım Cuma gününe denk gelen Bereketli Cuma’da 4,7 milyar TL kartlı ödeme gerçekleşti. Kartlı ödemeler içindeki internetten ödeme payı ise rekor kırarak yüzde 30 seviyesine ulaştı.
29 Kasım Cuma günü indirimlerin etkisiyle bir günde 2,6 milyon farklı kart internetten ödemelerde kullanıldı ve bir günde en fazla kartla internetten ödeme rekoru kırıldı.
Geldik Bereketli Cuma’dan sonraki Ödeme Cumartesi’sine. Bu kartların ödemeleri sihirli değnek ile olmayacağına göre hadi bakalım Pazartesi günü icra dairesine.
