GAFTA (Grain and Feed Trade Association), 1878 yılında kurulan ve tahıl piyasası katılımcılarının çıkarlarını korumayı amaçlayan bir uluslararası ticaret birliğidir.
GAFTA'nın merkezi Londra'da bulunmaktadır ve Cenevre, Kyiv, Pekin ve Singapur'da ofisleri bulunmaktadır. GAFTA'nın birçok işlevi bulunmaktadır, ancak en önemlisi tahıl ticaret sözleşmelerinin standart pro forma belgelerini oluşturmaktır.
GAFTA pro formaları sayesinde, satıcı ve alıcı farklı ülkelerde bile olsalar, her seferinde tüm şartları yeniden belirlemek zorunda kalmadan, en önemli olanları (mal, fiyat, kalite, baz ve teslim süresi vb.) belirleyip belirli bir pro formaya atıfta bulunabilirler. Bu pro forma, daha ayrıntılı şartları içerir.
Derneğin istatistiklerine göre, dünya tahılının %80'den fazlası,GAFTA pro formalarına dayalı sözleşmeler altında sevk edilir. Karadeniz bölgesinde en yaygın kullanılan pro formalar Gafta 48 (CIF üzerinde toplu teslim), Gafta 49 (FOB üzerinde toplu teslim), Gafta 78 ve 78UA (demiryolu ve karayolu) ve Gafta 88 (konteynerlerde teslimat için sıklıkla kullanılır) 'dir.
Tüm pro forma sözleşmeleri, tüm anlaşmazlıkların İngiliz hukukuna göre GAFTA tahkiminde çözüleceği hükmünü içerir.
GAFTA Tahkimine Başvuru Süresi Nedir?
GAFTA'daki süre limiti bir yıldır ve bu süre, teslimat şartlarına bağlı olarak, konşimento tarihinden, boşaltma tarihinden veya teslimat süresinin bitiş tarihinden hesaplanır. Eğer anlaşmazlık kalite ile ilgiliyse ve tahkikatçıların örnekleri incelemesi gerekiyorsa, süre limiti 21 gündür. Tahkim başvurusu bu süre içinde yapılmalıdır. Tahkim talebi, tahkim başvurusunun yapıldığı tarihten itibaren bir yıl içinde yapılmalıdır. Ancak, taraflar, sürenin bir yıl daha uzatılması için başvuruda bulunabilirler. Bu şekilde, talep en fazla 6 yıla kadar ertelenebilir.
GAFTA'nın Ödülünü İtiraz Edebilir miyim?
GAFTA'da bir itiraz aşaması vardır ve herhangi bir taraf, birinci derece tahkim ödülünü itiraz edebilir. İtiraz, davanın tam bir gözden geçirilmesini sağlar ve tarafların itiraz gerekçelerini haklı çıkarmaları gerekmez.
İtiraz prosedürü, birkaç istisna dışında, birinci derece prosedürüyle aynıdır. İtiraz kurulu, birinci derece tahkim ödülü tek bir tahkimci tarafından verildiyse üç tahkimci, birinci derece ödül üç tahkimci tarafından verildiyse beş tahkimci tarafından oluşturulur.
Taraflar ayrıca, ödülü Londra'daki Yüksek Adalet Mahkemesi'nde itiraz etme hakkına sahiptir. Ancak, bu durumda, karar sadece sınırlı gerekçelerle itiraz edilebilir ve bu tür itirazlar nadiren başarılı olur.
Ödül Verildikten Sonra Ne Yapmalıyım?
Ödül uygulanabilir hale geldiğinde, ya şirketin kayıtlı olduğu yerde ya da borçlunun varlıklarının bulunduğu yerde (örneğin, borçlunun bir banka hesabı olan ülkede) tanınması ve uygulanması gerekmektedir. Genellikle, tanıma işlemi, yerel mahkemeye onaylı bir hüküm ve sözleşme sunmayı ve formel gerekliliklerin uygunluğunu doğrulamayı içerir. Ödül, daha sonra varlıkları haciz etmek ve borçludan tahsilatı uygulamak için icra memuruna teslim edilir.
Borçlu, Ödülün Uygulanmasına Kadar Tüm Varlıklarını Saklarsa Ne Olur?
GAFTA'nın tüm sorunlara bir panzehir olmadığını unutmayın. Tahkime gitmeden önce, sürecin uygunluğunu belirlemek için birkaç basit adım atmanız önerilir:
- Durum tespiti - pratiğin gösterdiği gibi, birçok kişi genellikle Google aracılığıyla şirketi kontrol etmeyi ihmal eder bu da %50 zaman sorunlardan kaçınmaya yardımcı olur.
- Geçici önlemler.
Sonuncusu hakkında biraz daha ayrıntılı konuşalım. Sözleşmeye dahil edilen GAFTA pro forması altında, tahkim yerinin Londra olduğu belirtilir. İlk bakışta, bu küçük bir hüküm gibi görünebilir, ancak pratikte ciddi sonuçları vardır.
Tahkim yerinin Londra olması nedeniyle, talepte bulunan taraf, taleplerini güvence altına almak için İngiltere ve Galler Yüksek Mahkemesi'ne geçici önlemler için başvuruda bulunabilir. Geçici önlemlerin belirli bir türü olan "dünya çapında dondurma emri" (WFO olarak bilinir), borçluya borçlu olduğu miktar için borçlunun dünya çapındaki varlıklarını "dondurur". Daha da etkileyici olanı, yöneticilerin ve bazen faydalanıcıların, bu tür bir emre uymazlarsa hapse girebilmeleridir. WFO ile birlikte, başvuru sahibinin, borçlunun tüm varlıklarını açıklamasını gerektiren bir açıklama emri alması da yaygındır (bu emrin ihlal edilmesinin sonuçları WFO'ya benzer).
WFO'nun ana avantajı, talepte bulunan kişi tahkime gitmeden önce elde edilebilir olması ve mahkemenin WFO'yu çıkarıp çıkarmama kararını verdiği duruşmanın borçlu olmadan yapıldığıdır.
WFO özellikle dolandırıcılık durumlarında, varlıkların dağıtılma riskinin yüksek olduğu durumlarda yararlıdır. Örneğin, mal bedeli ödenmiş ancak mal alınmamışsa (geri çevrilemez akreditiflerde olduğu gibi, ödeme için belgeler sunulmuşsa bankanın ödemeyi reddetme hakkı yoktur). Bu tür durumlarda mümkün olduğunca hızlı hareket etmek çok önemlidir. Para transferinin gönderenin banka hesabından alıcı banka hesabına geçmesi birkaç gün sürdüğünden, başvuru sahibinin transitteki parayı "dondurma" şansı vardır.
