Haftanın kitabında sizlere ünlü Kırgız yazar, Cengiz Aytmatov'un Yüz Yüze adlı eserini tanıtacağız.
Yüz Yüze, 1957 yılında AlaToo Dergisinde yayımlanmıştır. Betmebet (Yüz Yüze)” yahutBetmebet Kelgende (Yüz Yüze Gelince) adları orijinal olarak kullanılmıştır.Aytmatov'un ilk dönem eserlerinden birisidir. Yazdığında henüz otuz yaşında bile değildir. Gerçek bir hadiseye dayanmaktadır. Hatta hikâyedeki İsmail'in gerçek adı da İsmail'dir.
Aytmatov yıllar sonra bu öykünün yazılışını şöyle anlatmıştır. “İsmail gerçekti. Bizim köyümüzde yaşardı. Şeker köyü ve civarında onun bir kaçak olduğu ve savaştan kaçtığı konuşulurdu. Sonra bir gün yakalandı ve hapse atılıp, sürgüne gitti. Ancak on yıl kadar sonra geri geldi. Ben o zaman bir acemilik yaptım ve hikâyede İsmail’in gerçek adını kullandım. Hadise biliniyordu ve ailesi de halen köyümüzde yaşıyordu. Kitap çıktıktan sonra tiyatro oyunu da oynanmaya başladı. Epey tedirgin olmuşlardı. Yıllar sonra İsmail köye dönünce bana dedi ki, “Çingis sana teşekkür ederim. Adımı bütün dünyaya öğrettin. Evet, ben savaştan kaçtım. Sonra on yıl hapis yattım. Ama hiç pişman değilim. Bak, sağ salim döndüm köyüme.”
Elbette Aytmatov öyküyü edebi bir hâle sokmuştur. Köyde ineklerin çalınması doğrudur. Hatta Cengiz’lerin inekleri de çalınmış ve Cengiz eline bir tüfek alıp, hırsızları bulmak ve öldürmek için yola çıkmıştır. Onu yoldan geriye bir aksakal çevirmiştir.
Yüz Yüze, yaklaşık elli sayfalık bir uzun hikâyedir ve Aytmatov’un ustalık yolundaki en önemli adımlarından biridir. Duygu çatışmasını fevkalade verir. Bu arada bütün Sovyet edebiyatında, kaçak asker sorununu işleyen ilk eser budur.
Toparlarsak, II. Dünya Savaşı'nın en zorlu günlerinde Kırgızlar daSovyet Ordusu’na alınmışlardır ve sürekli ölüm haberleri gelmektedir. Cepheye gidenlerden biri de Seyde'nin eşi İsmail'dir. Yüz Yüze, savaş, ölüm, vatan, kalanlar, gidenler ve kimin uğruna gibi çetrefilli konuları işleyen etkili bir hikayedir.