Trump'ın Barış Pınarı Harekâtı'yla başlayan dönemde sürekli ismini andığı Mazlum Kobani kimdir?
ABD Başkanı Donald Trump'ın Barış Pınarı Harekâtı'yla başlayan dönemde sürekli ismini andığı bir isim var: Suriye Demokratik Güçleri (SDG) komutanıMazlum Kobani.
Trump, harekât ve sonrasında yaşanan süreçte Kobani'ye birkaç kez teşekkür etti, hatta Kobani'nin ABD'ye gidebileceği konuşulmaya başlandı.
Türk hükümeti ise Kobani'nin meşru bir muhatap olarak kabul edilmesine sert bir şekilde karşı çıkıyor.
Son olarakCumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Amerika bu adamı bize teslim etmeli" açıklamasını yaptı.
Mazlum Kobani kimdir?
Mazlum Kobani, 1967 doğumlu bir Suriyeli Kürt.
Türkiye sınırındaki Kobani kentinde doğduğu düşünülüyor.
Kobani'nin gerçek adıyla ilgili farklı iddialar bulunuyor. Türkiye'de bazı kaynaklar adının Mustafa Abdi bin Halil olduğu belirtiyor.
Yıllar içinde kullandığı adlar arasında Ferhat Abdi Şahin, Şahin Cilo ve Mazlum Abdi de yer alıyor.
Kendisiyle geçtiğimiz günlerde bir röportaj yapan New York Times Ortadoğu muhabiri Ben Hubbard, kendisine gerçek isminin ne olduğunu sorduğunda "Mazlum Abdi" cevabını almış.
Daha çocukken Abdullah Öcalan'la tanıştığı öne sürülüyor.
Doğruluğu bağımsız kaynaklarca teyit edilmemiş bir fotoğrafta, Öcalan'la birlikte yüzerken çekilmiş bir fotoğrafı bulunuyor.
İçişleri Bakanlığı'nın bir raporunda, Şahin'in 1990 yılında yani 23 yaşındayken PKK'ya katıldığı bildiriliyor.
Öcalan'ın 20 yıla yakın süren Suriye hayatı boyunca onun yakınında olduğu öne sürülüyor.
Kobani, New York Times gazetesine verdiği bir röportajda Suriye'de bulunduğu dönemde, Suriye yönetimi tarafından sürekli tutuklandığını belirtiyor.
Gazetenin muhabiri Ben Hubbard, kaynaklarından edindiği bilgilere göre Kobani'nin Halep Üniversitesi'nde eğitim gördüğünü söylüyor.
Avrupa dönemi
Kobani'nin daha genç yaşlardan itibaren devlet yetkilileriyle ilişkilerde deneyim kazandığı iddia ediliyor.
Özellikle Kobani'nin Avrupa'da yaşadığı dönem bu açıdan kritik olarak görülüyor.
Röportajlarında Avrupa'ya "siyasi çalışma" için gittiğini belirtiyor.
İçişleri Bakanlığı'nın bir raporunda, 1997-2003 yılları arasında Avrupa'da faaliyet yürüttüğü ifadesi yer alıyor. Yani Öcalan'ın yakalandığı 1999'da da Avrupa'da olduğu düşünülüyor.
Bu, PKK ile birçok ülkenin devlet kurumlarının yoğun bir görüşme trafiğinde bulunduğu bir süreç.
Abdullah Öcalan da 1999 yılında mahkemeye verdiği bir ifadede ondan (Ferhat Abdi Şahin adıyla) bahsetmişti.
Öcalan, mahkemenin 1998 yılında ilan ettiği ateşkesle ilgili sorusuna verdiği yanıtta, Türk devletinin farklı kanallarla o dönem kendilerine ateşkes önerisi yaptığını belirtmiş ve şunları söylemişti:
"Bu ateşkes konusunu biraz açmak istiyorum. Ateşkes önerisi bize Avrupa Temsilcimiz Kani Yılmaz ve Şahin kodlu Ferhat Abdi Şahin isimli arkadaş tarafından getirildi. Abdi Şahin isimli arkadaşımıza da Selim Okçuoğlu isimli ve avukatlık yapan HADEP'te de faaliyet gösteren kişi getirmiş, bana getirilen ateşkes önerisi çok kapsamlıydı.
"Olağanüstü halin kaldırılacağını, geçici köy koruculuk sisteminin kaldırılacağını, Türkiye'nin üniter yapısına halel gelmemek kaydıyla bir takım düzeltmelere girişileceğini belirtmişti. Bu belge sanırım şimdi Avrupa arşivimizdedir, fırsat olursa ileride bu belgeyi getirtiriz."
Bütün bu bilgiler biraraya getirildiğinde Kobani'nin devlet yetkilileriyle görüşmelere genç yaşlardan itibaren aşina olduğu görülüyor.
PKK'da yöneticilik yaptı
Kobani, Avrupa döneminden sonra Irak'ın kuzeyine gitti ve PKK'nın buradaki faaliyetleri içerisinde yer aldı.
Kobani, bazı röportajlarında bunu gizlemedi de.
Örneğin New Yorker dergisinin Nisan 2019'da kendisiyle yaptığı röportaj şöyle diyor: "Bir zaman diliminde PKK'de görevde bulundum".
Kobani bir dönem, PKK'nın da içinde yer aldığı çatı örgüt KCK'nın yöneticiliğine geldi. KCK Yürütme Konseyi üyesi oldu.
Türk yetkililer, Kobani'nin PKK döneminde Türkiye'de birçok saldırı emrini verdiğini savunuyor.
Kobani ise PKK dönemiyle ilgili gazetecilere ayrıntılı konuşmamayı tercih ediyor. Genelde, bunun geçmişe ait olduğunu, PKK ile YPG'nin ayrı örgütler olduğunu savunuyor.
Kobani'nin 2013'te PKK'ya yakın Fırat Haber Ajansı'na KCK Yürütme Konseyi olarak röportaj verdiği ve şu an hala sitede bulunan röportajda Şahin Cilo ismini kullandığı görülüyor.
YPG süreci ve 'Mazlum Kobani'nin doğuşu
Cilo'nun 'Mazlum Kobani' ismini, Suriye'nin kuzeyinde, Kürtlerin Rojava olarak adlandırdıkları bölgeye geçip faaliyetlerini burada yoğunlaştırması ardından aldığı anlaşılıyor.
2012 yazında Suriye'nin kuzeyinde yönetim, fiili olarak Demokratik Birlik Partisi'ne (PYD) geçmeye başladı.
Kobani de 2013'te Şahin Cilo olarak verdiği röportajda, "Rojava'da halk yönetimini resmileştirmenin zamanı geldi" diyordu.
Röportajın yeri olarak Kuzey Irak'ta, Hakkari'nin güneyindeki Behdinan bölgesi gösterilmiş.
Yani bu dönem Kobani'nin hala PKK kamplarında bulunduğu ya da buraya gidip geldiği anlaşılıyor.
2014 yılı hep YPG hem de Kobani için bir dönüm noktası oldu.
IŞİD'e karşı YPG militanlarının gösterdiği performans ve ABD öncülüğünde kurulan uluslararası koalisyonun IŞİD'e karşı hava operasyonları, YPG ve ABD arasında sonrasında siyasi bir işbirliğine dönüşecek askeri işbirliğini sağladı.
Geçtiğimiz dönemde hem Kobani hem de ABD'li yetkililerle görüşen, New Yorker yazarı Robin Wright, 2014'teki Sincar saldırısı döneminde İranlıların destek için Amerikalılardan daha hızlı davrandığını, Kobani'nin 18 Ağustos sabahı Kasım Süleymani ile görüştüğünü, aynı günün akşam saatlerinde ise Süleymaniye kentinde bir ABD'li yetkiliyle görüştüğünü belirtiyor.
Dolayısıyla Kobani'nin bu süreçteki görüşmelerde önemli bir rol üstlendiği anlaşılıyor.
SDG ile uluslararası çapta tanınır oldu
Mazlum Kobani'nin uluslararası çapta bir üne kavuşması ise YPG'nin ana gövdesini oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri'nin 2015 yılında kuruluşuyla oldu.
Kobani, bir yandan sahada IŞİD'e karşı operasyonları yöneten, bir yandan ABD başta olmak üzere uluslararası güçlerle görüşmeler yapan, bir yandansa uluslararası basına röportajlar veren bir isme dönüştü.
Kuşkusuz ismini en fazla gündeme getiren ise ABD Başkanı Donald Trump'ın son dönemde sürekli ondan bahsetmesi oldu.
Trump'ın Barış Pınarı Harekâtı'nın başladığı gün Cumhurbaşkanı Erdoğan'a yazdığı ve 16 Ekim'de basına sızan mektupta şu ifadeler yer aldı:
"Sorunlarınızın bazılarını çözmek için çok uğraştım. Dünyayı yüzüstü bırakmayın. Harika bir anlaşma yapabilirsiniz. General Mazlum sizinle müzakere etmek istiyor ve daha önce vermedikleri bazı ödünleri vermeye niyeti olduğunu söylüyor. Size güvenerek, (Mazlum Kobani'nin) bana yazdığı, elime yeni ulaşan mektubu da ekliyorum."
Türk yetkililerin 16 Ekim'de basına sızan mektuba tepkisi, "Çöpe attık" oldu.