Tarımda verimi arttırmak ve toprak içinde bulunan minarel ve vitaminleri zenginleştirmek için kullanılan yöntemlerin başında gübreleme gelmektedir.
Gelişen tarım teknolojisi ve tarım yöntemleri ile gübrelerde çeşitlilik artmış ve yeni teknikler geliştirilmiştir. Organik, inorganik ve sıvı gübre olarak birçok farklı kategoride gübreler mevcuttur. Gelişen bilinçlenme ile birlikte organik ürünlerin hayatımızdaki yerinin daha fazla artmasıyla gübre çeşitlerinden son dönemde en çok tercih edilenleri de organik gübreler.
Solucan Gübresi de sebze veya diğer organik gıda atıklarının ayrıştırılarak solucanların sindirim sistemlerinden geçirilmesi sonucu elde edilen organik gübreler olmasından dolayı daha fazla tercih edilmekteler.
Solucanlar, eski çağlardan bu yana yaşamını sürdüren yegane yaşam formudur. Toprak altında yaşamını sürdürürken, milyonlarca yıl maruz kaldığı patojenlere karşı güçlü bir bağışıklık sistemi oluşturmuşlardır. Solucanların dışkılarından elde edilen Solucan Gübresi ise sebze, meyve ve bitkinin verimini, dayanıklılığını, kalitesini arttırırken, kök ve kök çevresindeki hastalıklara karşı direnç sağlayan bir organik gübre çeşididir.
Solucanlar, üzerlerinde ve sindirim sistemlerinde bulunan ve onları koruyan vücut sıvılarını (sölom sıvısı) gübreye geçirir, bu gübre de bitkilerde patojenlere karşı direnç sağlar. Solucanların sindirim sisteminde, çok sayıda bitkiye yararlı mikroorganizmalar, azot fikse eden bakteriler, mikorizal mantarlar, antibiyotik etkisi yaratacak doğal büyüme hormonları ve enzimler bulunur. Gübreye geçen bu enzimler ve yoğun bitki besin elementleri bitkilerde sağlıklı ve hızlı gelişim sağlar.
Mikroorganizmalar, enzimler, bitki besin elementleri, ve sölom sıvısı sayesinde; toprağı organik maddece zenginleştiren, Ph dengesini ve toprağın biyolojik yapısını düzenleyen, fiziksel yapısını iyileştiren, Organik Solucan Gübresi sayesinde dirençli, kaliteli ürünler elde edilir.
Bu gübrenin yüksek değerlikli olmasının nedeni, bitki besin elementlerini çözünmüş ve bitkiler için hemen yararlanılabilir formda içermesi yanında, bitki gelişimi için önem taşıyan pek çok organik bileşiği ve bakteri, fungus gibi yararlı mikroorganizmaları içermesidir. Solucanların sindirim sisteminden geçen organik atıklardaki mikro besin elementleri doğal bir şekilde şelatlanarak dışarı atıldığından ve koloidal formda olduklarından toprakta kayba uğramadan bitkiler tarafından kolay bir şekilde alınabilmektedir. Bu gübre ayrıca amino asit, enzim, humik asit, fulvik asit gibi bitki gelişimini hızlandıran organik bileşikleri kapsadığından bitkilere uygulandığında fitohormon aktivitesini yükseltmekte ve hastalıklara karşı direnci artırmaktadır. Biohumus simbiotik azot bağlaması yapan Rhizobium bakterilerini ve asimbiotik azot bağlayan bakterileri de içerir. Bu nedenle topraklara uygulandığında azot kazancını artırmaktadır. Tüm bu özellikleri ile solucan gübresi biyolojik gübre materyali olarak değerlendirilmekte, üretilmekte ve pazarlanmaktadır.
Son yıllarda da beyaz yakalıların dahi işlerinden istifa ederek girdikleri bir sektör halini aldı solucan gübresi ve Kırmızı Kaliforniya solucanı üretimi. Hatta işlerinden ayrılan ceo’ları bile duyduk.
Murat Değirmenci de Organik Solucan Gübresi üreten bir girişimci. Ayrıca Organik Solucan Gübresi üreten Kırmızı Kaliforniya solucanlarını yetiştiriyor.
Değirmenci bu sektöre gireceklere altın uyarılarda ve tavsiyelerde bulunarak; “ Bu işe ufak girmemek gerekiyor. 10-20 binlerle bu işe girilmez. Bir de bu iş ofiste masa başı işe benzemez. Hayvan gübresi var kokusu var. Solucanı elinize alabilmeniz lazım. Kokusuna katlanmanız lazım. Organik atıklar dediğimiz şeyler neticede çöp bunlara katlanmanız lazım. ‘Ben gerçekten üretim yapacağım bu işe kararlıyım’ diyorsanız hem ofisin konforlu ortamından uzaklaşmanız hem de ciddi bir yatırım yapmanız gerekiyor. Üstelik 1 yıldan sonra para kazanmaya başlıyorsunuz. 1 milyon solucanı olanın ürettiği gübre ile 5 bin solucanı olanın ürettiği gübre tonaj olarak çok farklı. Bu işe bir hevesle başlayıp bu yönlerini gözetmeyenler sonradan eski işlerine geri dönmek durumunda kalıyorlar. Ama sabreder ve hedefinize doğru ilerlerseniz pazarı çok büyük olan bir sektör” dedi.
Değirmenci işin AR-GE boyutuna da yatırım yapan bir girişimci. Fındık ve çay için ayrı ayrı ideal solucan gübresi üzerine çalışmalar yapıyor. Bunların tahlilini de OMÜ’ye yaptıracak Değirmenci.
“Bizim asıl amacımız işi geliştirmek. Yoksa bir solucan çiftliği açıp organik gübre satmak yada solucan satışı yapmak değil mesele. Sonuçta bu aynı zamanda ülke meselesi topraklarımız verimsizleşiyor. Milli servetimiz kimyasal gübrelerle yurt dışına akıtılıyor. Çiftçilik tarım günden güne bitiyor. Sizin son model bir arabanız harika bir eviniz bankada paranız olabilir. Ama yiyecek domates salatalığınız olmadığında bir anlamı var mı? Ülkemizde bir karış tarım toprağını kaybetmeye tahammül olmaması gerekirken biz halen bunun farkında değiliz” diyen Murat Değirmenci; “Diğer gübrelerden nasıl farklı bir gübre ortaya koyarız. Bunun arayışındayız. Yoksa bizim gübrelerimiz laboratuar testlerinden de geçmiş a kalite organik solucan gübreleri. Bu gübrenin tonu 3-4 bin lira iken kimyasal gübrelerin tonu son dolar artışları ile birlikte 7-8 bin TL’lere ulaşmış durumda. Bu organik bir gübre onlar kimyasal gübre. Üstelik solucan gübresinin aynı alanda sağladığı verim daha yüksek. Kimyasal gübre sebze meyvenin yanında toprağı suyu geleceğimizi ekonomimizi zehirliyor. Bu gübrenin hiçbir zararı yok. Ama ülkemize yapılan dayatmalarla yıllardır çiftçimiz kimyasal gübreye alışmış ondan vazgeçmiyor. Babadan kalma yöntemlerden vazgeçirmek çok zor. Ama solucan gübresi ABD’de 50 yıldır kullanılan bir gübre. Bizde bu gübreyi çiftçimize denetmek amaçlı saha çalışmaları yapıyoruz. Sözleşme yaptığımız fındık bahçeleri var. Yarısında solucan gübresi yarısında kimyasal gübre kullanılan fındık bahçeleri var. Eğer solucan gübresi atılan tarafta daha fazla mahsul alınmazsa çiftçinin kaybını biz karşılayacağız” ifadelerini kullandı.
100 bin adet solucan bir ay içinde ortalama 1.800 kg mama tüketir. Mama %80 nemli olduğu için aslında büyük bir kısmı sudur.
100 bin adet solucan bir ay içinde 900 kg solucan humusu üretir.
Hasat edilen solucan humusu 2-3 ay kapalı bir alana yayılarak kendi halinde olgunlaşmaya bırakılır. Solucan humusu bu olgunlaşma sürecinde ciddi oranda nem kaybedeceği için yaklaşık olarak 3/2 oranında bir kayıp olacaktır.
100 bin adet Kaliforniya solucanı 1 ay içinde paketlenmeye hazır hale gelmiş 300 kg solucan gübresi üretir.
Sonuç olarak solucan gübresi üretim tesisi kurmak isteyen bir girişimci 100 bin solucan ile bu işe başladığında bir yıl sonra 1.600.000 solucana sahip olacaktır.
1.600.000 solucan bir ayda ortalama 5 ton satışa hazır solucan gübresi üretir.
Kısacası 100 bin adet solucan ile solucan gübresi üretim tesisi kurmak isteyen biri yıl sonunda aylık 20- 25 bin TL kazanç getiren bir işe sahip olabilir. Üstelik solucan sayısı her üç ayda bir ikiye katlanacağı için paralel olarak üretilen gübre miktarı da iki katına çıkacaktır. Böylece elde edilen kazanç aynı oranda 3 ayda bir ikiye katlanır. 100 bin adet safkan Kaliforniya solucanı fiyatı 10 bin TL.
Kompost kesinlikle toprak ile temas etmemeli veya karışımda yanmış hayvan gübresi kullanılmamalıdır. Bunun sebebi ise kompost içine sıradan toprak solucanlarının sızmasını engellemektir. Solucan ırkının safkan kalması için toprak ile teması kesmek gerekiyor. Aynı şekilde kenarda uzun süre beklemiş, halk dilince bilinen adıyla yanmış hayvan gübresinin içinde sıradan toprak solucanları vardır. Ayrıca yanmış hayvan gübresi milyonlarca bakteri ve haşere tarafından istila edilip içindeki besinler bunlar tarafından tüketilir. Yanmış hayvan gübresinde solucanlara besin olacak bir materyal kalmaz.