Hakaret suçu, TCK md.125 ile hüküm altına alınmış olup herkes tarafından herkese karşı işlenebilen genel nitelikli bir suçtur.
Hakaret suçunun faili ya da mağduru herkes olabilir. Bu itibarla özgü suçlar arasında değildir. Ancak, hakaret suçunun cezasını artıran nitelikli hallerden bazıları yalnızca belirli kişilere karşı işlenebilir.
Hakaret suçunun failinin kendisini gizlemesi, bir başka isim kullanarak bu suçu işlemesinin ceza açısından herhangi bir önemi bulunmaz. Fail, tespit edildiği takdirde cezai sürece başlanacaktır. Bunun yanı sıra failin, mağdurun ismini tam olarak zikretmemesi ya da imada bulunması, suçun oluşmadığı anlamına gelmez.
kasten işlenebilen suçlardandır. Suçun meydana gelebilmesi için failin hakaret kastı dışında bir başka şahitle hareket ediyor olması gerekli değildir. Hakaret suçunun olası kast ile işlenebileceği de genel kabul görmektedir.
Hakaret Suçunda Şikayet, Şikayetten Vazgeçme ve Zamanaşımı
Hakaret suçunun temel işleniş şekli olan TCK md.125/1 için, mağdurun şikayeti aranır. Fakat suçun nitelikli halleri işlendiği takdirde mağdurun şikayeti aranmaz. Şikayetten vazgeçme prosedürünün işletilebilmesi içinse söz konusu suçun, takibi için şikayet aranan suçlardan olması gerekir. Takibi şikayete bağlı olmayan suçlarda ihbar olduğu için şikayetten vazgeçme de mümkün değildir.
Hakaret suçunun basit şekli ile işlenmesi halinde mağdurun şikayetten vazgeçmesi mümkündür ancak suçun nitelikli hallerinde mağdurun şikayetten vazgeçme olanağı yoktur. Soruşturulabilmesi ve kovuşturulabilmesi için mağdurun şikayeti aranan suçlarda 6 aylık hak düşürücü süre bulunur. Hakaret suçunun basit şekli işlendiği takdirde mağdurun, söz konusu suçu 6 ay içinde kolluk birimlerine ya da savcılık merciine şikayet etmesi gerekir. Hakaret suçunun nitelikli hallerinde şikayet değil ihbar söz konusu olduğu için şikayet süresi de mevcut değildir.
Hakaret Suçunda Uzlaşma Prosedürü
Uzlaştırma prosedürü, belirli suçlar için söz konusu olan ve suçun mağduru ile failinin yargılama öncesinde adliye eliyle bir araya getirilmesi ve problemi çözüme kavuşturulmasını amaçlayan ceza hukuku kurumudur. Uzlaşma yoluna gidilebilen suçlar genellikle takibi şikayete bağlı olan suçlardır. Buna göre, hakaret suçunun basit şeklinde uzlaştırma prosedürü uygulanır. Basit hakaret suçunda uzlaşma yolu bir dava şartıdır.
Hakaret Suçu ve Manevi Tazminat Davası
Kişi, kişilik haklarının ihlal edilmesi nedeniyle yaşadığı manevi ve ruhsal zararın, sıkıntının giderilmesi maksadıyla manevi tazminat davası açabilir ve zararına karşın parasal bir karşılık elde edebilir. Hakaret suçunun mağduru da şüphesiz manevi anlamda zarar görür. Bu tür bir durumda, hakaret davası haricinde hukuk mahkemelerinde manevi tazminat davası açılarak manevi zararın giderilmesi talebi mümkündür.
Hakaret suçu, kişilerin saygınlığına ve onuruna karşı işlenen bir suç olması nedeniyle maddi zarar değil manevi zarar söz konusudur. Gerek manevi tazminat talebi gerekse hakaret suçuna ilişkin yargılama sürecinin etkin bir biçimde işletilebilmesi için avukat yardımı almak son derece önemlidir.