Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO), 'üretimden satışlar' kriterine göre 2019 yılında 100 büyük firmayı açıkladı. EBSO Başkanı Ender Yorgancılar, 2020 yılında pandemiyle beraber yatırım ve üretim kartlarının yeniden karıldığını ve Türkiye'deki güncel büyüme şeklinin istihdam oluşturmadığını söyledi.
Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO), 2019 yılında 'üretimden satışlar' kriteriyle belirlediği 100 büyük İzmir merkezli veya üretimi İzmir'de olan firmayı değerlendirmek amacıyla toplantı düzenledi. Ege Bölgesi Sanayi Odası Meclis Salonu'nda gerçekleşen toplantıya, korona virüs önemleri sebebiyle firma yetkilileri katılmadı.
Toplantıda konuşan EBSO Başkanı Ender Yorgancılar, Türkiye'de yatırımların bir önceki yıla göre yüzde 12.4 oranında gerilediğini belirtti. Başkan Ender Yorgancılar, 'Firmalar ellerindeki ekipmanlarla günü geçiştirmeye çalıştılar. Konkordato ilan edilmesinin de kolaylaştırılması, alacaklarda sorun yaşanmasına neden oldu. İhracatçılar ise kur artışlarından kaynaklı avantaj nedeniyle bu krizden en az hasarla çıktı' dedi.
Gelecek, tarım ve ihracatta
Üretim ve ihracatın Türkiye'nin geleceği olduğunu açıklayan Yorgancılar, '2019 yılın küresel ve ulusal makro koşullar nedeniyle reel sektör oldukça zorlandı. Bu da 100 büyük sanayi kuruluşunun durumuna yansıdı. EBSO olarak 38 yıldır anket çalışmamız sonucunda 100 firmanın 64'ü sadece İzmir'de üretim yapan firmayken 24 firma ise merkezi İzmir olup İzmir dışında da üretimi sürüyor. 15 firma ise bu yıl ilk kez 100 listemize girdi. 100 firmadan 84'ü kar beyan ederken 17 firma zarar ettiğini açıkladı. Kimya ve Kimyasal Ürünler, Gıda ile Demir Çelik sektörlerinin üretimden satışa oranlarının toplamı ise yüzde 78'lik bir payı oluşturuyor' ifadelerini kullandı.
Listede tek değişiklik var
EBSO Başkanı Yorgancılar konuşmasını şöyle sürdürdü:
'İlk 100 içinde listenin ilk 10'una bakarsak; TÜPRAŞ, Petkim, Philsa Philip Morris ilk 3'e giren firma. Bunları BMC, İzmir Demir Çelik, JTI Tütün, Abalıoğlu Gıda, Pınar Süt, Abalıoğlu Yem ve Kocaer Haddecilik oluşturmakta. Listede geçen yılın da şampiyonu olan TÜPRAŞ'ın liderliğini koruduğu görüldü. İlk 10 listesindeki 9 firma geçen yıl da aynı grupta yer alırken bu yıl tek değişiklik Özkan Demir Çelik firmasının yerine Abalıoğlu Gıda şirketinin gelmesi oldu.'
Pandemi süreci sebebiyle kartlar yeniden dağıtılıyor
Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Meclis salonunda düzenlenen toplantıda EBSO Başkanı Ender Yorgancılar, ulusal ve uluslararası ekonomik verilerden pandemiye kadar farklı konularda değerlendirmelerde bulundu. Pandemi sürecinden yatırım ve üretim kartlarının baştan karıldığını söyleyen Başkan Yorgancılar, küresel ticaretin yavaşladığını, pandemiyle birlikte işin içinden çıkılmaz bir hale geldiğini sözlerine ekledi.
'Katma değerli üretim için çok yol almalıyız'
Firmaların brüt kar oranlarında yüzde 27 oranında düşüş olduğunu buna karşın çalışan sayısının yüzde 10 arttığına dikkat çeken Başkan Yorgancılar, 'Arge'ye yatırım anlamında ise hala binde 35 civarında bir yatırım yapıldığını üzülerek görüyoruz. Arge'ye yatırım oranlarına baktığımızda yüksek katma değerli üretim için daha çok yol almamız gerektiği anlaşılmakta. Üzülerek görüyoruz ki makine ve teçhizat yatırımlarında da düşüş var. Bu da üretimin azaldığını göstermekte. İşsizlik rakamları da 2010 yılından bu yana yüzde 10.5'den bugün yüzde 13.8'e geldi. Yani yaklaşık yüzde 40 civarında bir düşüş yaşanmış. Bizim büyüme ve üretim şeklimiz maalesef istihdam oluşturmuyor' dedi.
Önerilerini sıraladı
Yorgancılar, bu süreçten kurtulmak ve ekonominin düzelmesi için önerilerini şöyle sıraladı:
'Bizim yeni bir ekonomik program oluşturmamız gerek. Tarım ve turizm gibi istihdam oluşturan alanlara yönelmemiz gerek. Örneğin; sözleşmeli tarıma geçmemiz lazım. Çiftçi ürettiğini kaça satacağını bilmiyor. Tarım Bakanımıza bu konularda bir raporumuzu ilettik. İkinci önerimiz; bankaların firma ve vatandaşların borçlarının azaltılması olmalı. Bunun için uzun vadeli kredilendirme ve ihracata dayalı yeni destekler sürdürülür olmalı. Yabancı sermayeli doğrudan yatırımlar için ortamımı iyileştirmeliyiz. Bizim de yabancı yabancılar için teşvik sistemini açıklamamız lazım. İhracat seferberliği başlatmalıyız. İstihdamın korunması için 1 yıllık 'istihdam devam teşviği' verilsin. Yani firmaya 'sen işçi çıkarma ben işçi başına şu kadar sigorta primi vereceğim' demeli. Firmaların devletten alacaklarını nakit yoksa tahvil, bono gibi yöntemlerden biri ile ödemeli.'