Uzm. Psk. Gamze BİROL

Erteleme davranışı nedir? Nasıl yenilir?

Uzm. Psk. Gamze BİROL

Ders çalışmasını erteleyen öğrenciler, ertesi gün randevusuna gitmek yerine iptal edenler, aklında planladığını “yarın yaparım, yarın giderim, yarın çalışırımşeklinde“erteleyenler“.

Bu yazı sizler için !

Ertelemek, (Procrastination) bazı insanlarda yoğun bir şekilde var olan bir davranış biçimidir. Erteleme davranışı, sürekli yapılması gerekenleri ertesi güne geciktirip yine de o gün planladığını veya yapması gerekeni yapmamasıdır. Günlük yaşamınızı etkilediğinde ise patolojik boyutta ertelemeden bahsedilir. Hayatımızda bir duraksama fark ederiz ve bu duraksama duygusal, sosyal, profesyonel yaşamlarımıza yansımaktadır.

Tam da bu esnada engelleyici hale gelen bu davranışın hayatımızda daha fazla var olmasını ortadan kaldırmalıyız, çünkü temel olarak« erteleme davranışı » hareketsizliği destekleyip kişinin aksiyona geçmesini engellemektedir. Bu eylemsizlik ise kişisel gelişimimiz için negatif olgular taşımaktadır. Bu davranıştan kurtulmak için, hangi anlarda, hangi zamanlarda erteleme tutumunu sergilediğimizi belirleyip kontrol etmemiz gerekmektedir.

“Hangi zamanlarda erteliyorum? ”sorusunu kendinize sorup, hayata geçirmek istediklerinizi ne şekilde engellediğini araştırmanız gerekmektedir.

Erteleme davranışı çoğu zaman özgüven eksikliğinden meydana gelmektedir. Objektiflerimizi başaramamama korkusu, gerçeklerle karşı karşıya gelme, yapamam korkusu ile bir sonraki güne erteliyoruz.

Ertelemenin başka bir nedeni ise objektifimizi çok fazla gözümüzde büyütmemizden kaynaklanmaktadır. Buna karşı gelebilmenin sırrı ise, hedeflerimizi aşama aşama gerçekleştirmeye çalışmamızdır. Hızlı bir şekilde sonucu canlandırmak yerine aşama aşama  ilerlenirse gerçekleştirilmesi daha kolay ve kendimiz için gerçekçi bir tutum sergilemiş oluruz. Başarmaktan korkulan durumlar bu şekilde ele alınabilir.

Başlangıç olarak, büyük hedefi küçük hedefler halinde yapılandırmak gerekir.

Bunun üstesinden gelmek için; liste hazırlıyoruz, bu listede yapılması gereken 3 konuyu yazacağız. Burada önemli olan hızlı bir şekilde harekete geçilip şartlar ve koşullar ne olursa olsun bu listenin ertesi gün gerçekleşip tamamlanmasıdır.

Bu liste akşam uyumadan önce yazılıp, sabah uyanıldığında ise yazılanları mecburi bir görev gibi gerçekleştirilmeli.  Liste ele alındığında tamamlanan hedeflerin üstü çizilip kendimize olumlu duyguları ve başardığımızı yansıtmalıyız. Başlangıç olarak 3 hedef, bir hafta sonra 4 ondan sonraki hafta 5 hedef olarak tasarlanabilir.

Örneğin spora başlamak büyük bir çoğunluğumuzda erteleme davranışının sergilenmesine sebep olur,`spora baslamam lazım` fakat hareket aşamasına gelince erteleriz.

Eyleme hazır olunduğunda zihnimizde şu mekanizma oluşuyor koşmayacağım ama yürüyebilirim, beş dakika yürüyüşe başladıktan sonra bir bakmışsınız ki bir saatlik yürüyüşü gerçekleştirebildiniz.

Bu davranışla olumlu duygular içselleştirerek bir sonraki spor seansınıza gitmeyi kolaylaştırabilirsiniz. Eğer erteleme davranışını sergileme tutumundaysanız, şimdi listelerinizi oluşturup harekete geçme zamanı.

Uzm. Klinik Psikolog Gamze Birol